In oktober was ik in Bamako voor een serie reportages. Tot mijn verbazing trof ik er nog steeds reizigers aan. Ze brengen geld, vrolijkheid en goede PR naar Mali. In het Noorden moet je voorlopig niet zijn als toerist, maar in het zuiden van Mali lijkt het vredig. Of mogen toeristen dit risico niet nemen? Het relaas van een stuk of wat stoere reizigers.
december 2013, Oneworld
De eerste wereldfietser in Mali gesignaleerd
Op de binnenplaats van hostel de Sleeping Camel in Bamako staat een stoffige terreinwagen geparkeerd. De gordijntjes zijn nog dicht omdat hier wordt uitgeslapen. De auto heeft de laatste weken de klassieke route Marokko, Westelijke Sahara, Mauritanië, Mali gereden en dat is het stoere vehikel aan te zien.
De wagen is van Sebastiaan Lissens (28), een Belgische ambtenaar. “Wat me tegenviel was dat ik gedwongen werd een gewapende escorte mee te nemen vanaf de grens van Mali. Dat kostte me ruim dertig euro! Die man droeg een antiek geweer en zat vooral met zijn mobiele telefoon te spelen. Ik had het gevoel dat er geld verdiend wordt aan de veiligheidssituatie.”
Sebastiaan was niet de enige die de afgelopen weken de grens van Mali overkwam om polshoogte te nemen. De Malinese staatstelevisie toonde trots een groep Japanse toeristen op rondreis en het gerucht gaat dat iemand het Sahelland op de fiets doorkruist. Ook de hotelletjes in Bamako openen weer hun deuren. Zodra het negatieve reisadvies voor het zuiden van Mali wordt afgeblazen, zijn ze klaar voor actie.
De toeristenindustrie van Mali lijdt al twee jaar een noodlijdend bestaan. Sinds in november 2011 een groep toeristen in Timboektoe werd ontvoerd door Al Qaida, durft geen reisorganisatie het meer aan door Mali te reizen. De oorlog en de militaire coupe in Mali deden de rest. Maar de situatie in het zuiden van het uitgestrekte West-Afrikaanse land is redelijk stabiel en dus duiken de ervaren Afrika-reizigers weer op. Voorlopig gaat deze winter zelfs het eerste muziekfestival van start.
“We houden elkaar op de hoogte van de situatie via reizigerssites als Horizons Unlimited“, zegt David Sullivan. De 61-jarige Amerikaan reist in zijn eentje met openbaar vervoer door Afrika. Hij neemt morgen de bus naar de oude steden van Mali en hoopt uiteindelijk het toeristencentrum Pays Dogon te bereiken. “De meningen zijn verdeeld over de veiligheid van de route. Ik ga het gewoon proberen,” zegt David. Voor hij naar Afrika vertrok, zo’n drie weken geleden, werd hij wakker van angstdromen waarin hij werd doodgeschoten. In de praktijk valt het hem reuze mee. “Ik loop overal gewoon rond en merk niets.”
Volgens de Belgische Sebastiaan zijn veel Afrika-reizigers gedwongen om via Mali te reizen. “De oostelijke route van Cairo naar Kaapstad is geblokkeerd door de situatie in Soedan en Somalië. Het alternatief voor Mali was buurland Senegal maar die weg is afgesneden.” Senegal vraagt sinds juli 2013 een biometrisch visum (scan van oog en vingerafdruk) dat je niet aan de grens kunt kopen. Dat dwingt woestijnreizigers om toch de grens van Mali over te steken.
Sebastiaan ziet daar niet veel gevaar in. “Ik was hier vorig jaar ook en ik heb me nooit onveilig gevoeld. Natuurlijk zijn er minder toeristen dus ik heb wat meer bekijks. Het enige obstakel is het negatieve reisadvies en de vraag is of mijn reisverzekering hier wel werkt. Of ik dat serieus neem? Nou, mensen reizen wel naar Columbia en Mexico, daar is het volgens mij veel gevaarlijker. Timboektoe ligt duizend kilometer verderop.”
Hostel Djamilla wordt gerund door de Zwitserse Fanny Maurom (29). Ze is deze zomer teruggekeerd naar Bamako na een gedwongen verblijf in Zwitserland. “Ik moest geld verdienen dus ik werkte daar in een hotel. Mijn eigen hostel was dicht, er waren toch geen gasten.” Fanny heeft nu elke nacht acht tot tien gasten. “Vroeger had ik er gemiddeld vijftig”, zegt ze spijtig. Een van hen is Hervé Valnot, een 52-jarige kunstenaar uit Frankrijk. “Ik kwam hier voor het eerst in 2010, na een lange autotocht door Afrika. Nu ben ik teruggekomen naar Mali om mijn auto te verkopen. Zodra ik een koper heb, vlieg ik terug. Gevaarlijk was mijn reis niet, ik vond vooral de papierwinkel aan de grens vervelend.”
Kennissen van Hervé hebben twee weken geleden het vliegtuig genomen van Parijs naar Moptie. Vervolgens namen ze de lokale boot naar Timboektoe. “Ze lieten me weten dat ze niet de enige toeristen in Timboektoe zijn en dat er gewoon bussen rijden en boten varen”, zegt Hervé. Hij merkt niet veel van de situatie in Bamako. “Ik zie vooral veel politiecontroles. Verder kies ik ervoor om ’s nachts niet in mijn eentje op straat rond te lopen.”
In de kamer naast hem slaapt de Franse fotograaf Nicolas Réméné (36). Hij staat te springen om naar Mopti af te reizen maar aarzelt nog. “Ik belde met een coöperatie van toeristengidsen in Mopti. Ze lieten me weten dat Pays Dogon veilig is en dat er sinds een maand of drie regelmatig toeristen komen. Nicholas twijfelt nog. “Als ik word gekidnapt, zijn de gevolgen voor de Malinese toeristensector enorm. Als je dat naast je neerlegt, ben je toch een beetje egoïstisch.”
De Amerikaan David Sullivan duikt na drie dagen weer op in Bamako. “De stad Segou was geweldig, ik ben heel blij dat het gezien heb. Ik ben toch teruggekomen. Ik stond op de bus naar Djenné te wachten en toen kwam een reusachtig lang konvooi van millitairen langs. It really freaked me out. Ik besloot de bus terug naar Bamako te nemen. De volgende keer misschien.”
kadertjes:
1. Cijfers:
Het toerisme was tot 2011 de derde inkomstenbron van Mali en zorgde voor veel banen. In 2003 kwamen 110.000 bezoekers naar Mali, in 2008 waren dat er 190.000. Toeristen gaven gemiddeld 100 dollar per dag uit. Sinds het conflict in het noorden daalde het aantal bezoekers naar 10.000. Toeristische hoogtepunten zijn de oude steden Segou, Djenné, Mopti en Timboektoe. Verder maken veel mensen een meerdaagse wandeltocht in Pays Dogon.
Bron: Wereldbank 2013.
2. Negatief Reisadvies:
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken ontraadt reizen naar Mali. Dat betekent niet dat het strafbaar is door het land te reizen, het blijft de verantwoordelijkheid van de reiziger of reisorganisatie. Wie ter plekke in de problemen komt, doet dit wel op eigen risico. Reisverzekeringen keren meestal geen schade uit die te maken hebben met het lokale reisadvies.
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/reisadviezen
